Η εποχή των ταραχών

από τις συγκρούσεις στη Βραζιλία

Η ρευστότητα του κοινωνικού περιβάλλοντος σε διεθνές επίπεδο επιβεβαιώνεται μέρα με τη μέρα, υποδεικνύοντας ότι σε κάθε γωνιά του πλανήτη μια σπίθα, μια αφορμή, μπορεί να προκαλέσει κοινωνικές εκρήξεις.

Μετά την εξέγερση στην Τουρκία και τη συνεχιζόμενη άγρια καταστολή των διαδηλωτών εδώ και μέρες φλέγεται και η Βραζιλία με αφετηρία τις αντιδράσεις για τις αυξήσεις στα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς.

Διανύουμε μια περίοδο, στην οποία η μία εξέγερση ξεπηδάει μετά την άλλη βάζοντας σε επιφυλακή τους τοπικούς και υπερεθνικούς μηχανισμούς κυριαρχίας. Ο ιός της κοινωνικής ανταρσίας μεταδίδεται αλυσιδωτά εξαιτίας της παγκόσμιας συστημικής κρίσης και καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης που μεταφράζεται σε ανελέητη ταξική επίθεση, φτωχοποίηση και περιθωριοποίηση τεράστιων τμημάτων του πληθυσμού, επιβολή ολοκληρωτικών πολιτικών και σκλήρυνση της καταστολής.

Οι «υποτελείς τάξεις» βγαίνουν ξανά στο προσκήνιο της ιστορίας και επιβεβαιώνονται για άλλη μια φορά ως επικίνδυνες για την εξουσία. Αυτή τη φορά χωρίς κάποιο πρωτοπόρο κόμμα του λαού να τις κατευθύνει. Αυθόρμητα και αυτοσχέδια. Με τις δυνατότητες και τα όρια τους. Στη βάση της κοινότητας της καταπίεσης, της εξαθλίωσης, της εκμετάλλευσης, της επιβολής. Με κοινό σημείο όλων των εξεγερτικών εστιών την εχθρότητα απέναντι στα σύμβολα και τους φορείς της πολιτικής εξουσίας, της καταστολής και του πλούτου.

Πολλοί είναι αυτοί που μιλούν εδώ και καιρό (από την εποχή ήδη της εξέγερσης του Δεκέμβρη 2008 στον ελλαδικό χώρο) για «βουβά απολίτικα ξεσπάσματα χωρίς αιτήματα, στόχο και προσανατολισμό», που είτε χρειάζονται καθοδήγηση για να βρουν τον δρόμο τους είτε λοιδορούνται και απαξιώνονται. Ό,τι δεν υποτάσσεται στις κομματικές νομοτέλειες μπαίνει -όπως πάντα- στο χειρουργικό τραπέζι των ορθοδοξιών.

Όμως, οι διαδοχικές εξεγέρσεις των τελευταίων χρόνων δεν είναι το αποκορύφωμα των διεργασιών «από τα κάτω» αλλά το πρελούδιο των ρήξεων και συγκρούσεων που θα ακολουθήσουν. Ρήξεων στα πεδία της υλικότητας, των συμβολισμών, των ιδεών, των αξιών, των τρόπων αντίστασης και συλλογικοποίησης.

Το καινούργιο δεν έχει ακόμα γεννηθεί. Κυοφορείται στα περάσματα που ανοίγει η σύγκρουση με τους ανθρωποδιοικητές, τους μεγιστάνες και τα τσιράκια τους. Μετά από δεκαετίες κοινωνικού πάγου μπαίνουν ξανά με τρόπο σύγχρονο και επίκαιρο τα ζητήματα μιας άλλης καθημερινής ζωής, αυτόνομης και αυτοκαθοριζόμενης εδώ-και-τώρα. Ένας νέος κοινοτισμός αγώνα και αντι-δομών επιβίωσης, περίθαλψης, αυτομόρφωσης. Και δειλά-δειλά ο οραματικός ορίζοντας μιας άλλης κοινωνικής συγκρότησης, αυτοοργανωμένης στη βάση της ελευθερίας, της ισότητας, της κοινοκτημοσύνης, της αλληλεγγύης.

Διανύουμε την «εποχή των ταραχών», όπου τα πάντα είναι ρευστά και ευμετάβλητα, τόσο κοινωνικά όσο και συστημικά. Ακόμα και στον ελλαδικό χώρο που τον τελευταίο ένα χρόνο οι κοινωνικές αντιστάσεις έχουν υποχωρήσει σε σημαντικό βαθμό. Κάτι όμως υπόκωφα κοχλάζει. Σαν τη σιγή πριν την καταιγίδα. Έτσι κι αλλιώς, η λάβα θα αιφνιδιάσει για άλλη μια φορά όσους δε βλέπουν το ηφαίστειο. Από την Τουρκία μέχρι τη Βραζιλία, ο εχθρός είναι στις τράπεζες και στα υπουργεία.